Geschiedenis

Het gebouwencomplex waarin vandaag het Muziekcentrum huist kent een lange geschiedenis. Net geen 800 jaar geleden begon de ontwikkeling van de Gentse Bijlokesite met de bouw van de middeleeuwse ziekenzaal, onze grote concertzaal. Vandaag is het een van de oudste gebouwen ter wereld waar men permanent naar concerten kan komen of evenementen organiseren. 

1204: Ermentrude Utenhove

Begin 13e eeuw stichtte edele dame, lid van een patriciersfamilie, Ermentrude Utenhove naast de Sint-Michielskerk een 'domus hospitalis' voor armen, zieken en reizigers. Als snel werd dit te klein en samen met de komst van het Dominicanenklooster in de buurt was overplaatsing van dit Mariahospitaal noodzakelijk geworden. De graaf van Vlaanderen Ferrand schonk het hospitaal een stuk grond buiten de stad. De oorsprong van de naam Bijloke komt dan ook van dit afgesloten, besloten of "beloken" gebied.

1251

Het Mariahospitaal verhuist naar de Bijlokemeersen. In diezelfde periode werd op De Bijloke ook een Cisterciënzerinnenklooster gesticht. Niet veel later was het beheer van het hospitaal in handen van de zusters. Het gebouw dat we vandaag kennen als de concertzaal was eeuwenlang een ziekenzaal van 40 tot soms 500 bedden, veelal met meer dan één persoon per bed.

Houten dakgebinte
Voor het dakgebinte werd in Zuid-België een heel bos eiken omgehakt. Van daar reisden de boomstammen, wellicht vlottend, over Luik en Dordrecht, en over de Zwinhaven van Damme naar Gent.

1511: het Craekhuys

Historici zijn het oneens over het Craekhuys, dat in het begin van de 16de eeuw gebouwd werd als kleine ziekenzaal, naast de grote uit de 13de eeuw. "Craecken" betekent ernstig ziek zijn of sterven, en zou verwijzen naar een zaal waar mensen de laatste zorgen kregen. Anderen denken aan het Duitse 'Krankenhaus', zij zien het als een aparte zaal voor de rijkere burgers van Gent.

De Bijlokesite in 1638
De Zwarte Doos

18de eeuw

Na de Franse revolutie en de wet op de afschaffing van de kloosters wordt de Bijloke een burgerhospitaal. De Cisterciënzers laten gedwongen het bestuur over aan de Commissie van Burgerlijke Godshuizen, maar blijven wel werkzaam in het ziekenhuis tot de 20e eeuw.

19de eeuw

In 1817 gaat de Gentse universiteit open. Einde 19e eeuw verrijst naast de ziekenzaal een nieuwe vleugel, het Anatomisch Instituut met een amfitheater, chirurgiezaal, laboratoria, snijkamers,...Vandaag huisvest dit gebouw onder meer de bureaus van het personeel van Muziekcentrum De Bijloke.

Jozef Kluyskens, Adolphe Pauli en een nieuw ziekenhuis

Tegen het midden van de 19e eeuw volstonden de toenmalige ziekenhuisgebouwen niet meer. Het was Jozef Kluyskens, eerste professor in de chirurgie, die samen met chirurgisch hoogleraar Adolphe Burggraeve en Jozef Guislain hun gezag in de weegschaal wierpen voor de bouw van een nieuw ziekenhuis. Tussen 1864 en 1878 wordt het Bijlokecomplex gevoelig uitgebreid met Adolphe Pauli als architect.

Het oude middeleeuwse ziekenhuis kreeg enkele nieuwe functies. Zo werd de oude kapel, vandaag een vestiaire voor concertgangers, een lijkenhuis met bijhorende sectiekamer. Of er kwamen isoleercellen voor pokkenlijders of tyfuspatiënten. 

1982: verhuis naar De Nieuwe Bijloke
In de loop van meer dan zeven eeuwen beleefde De Bijloke een bewogen geschiedenis. Einde 20e eeuw voldeed het niet meer aan de eisen voor een modern ziekenhuis. In 1982 verhuisde het ziekenhuis van De Bijloke naar een vernieuwd ziekenhuis op de Henri Dunantlaan: De Nieuwe Bijloke, vandaag gekend als Jan Palfijn.

1996 - 1999: Stedelijke Concertzaal De Bijloke

De duiven worden verjaagd uit de in onbruik geraakte ziekenzaal om ze in gebruik te nemen als concertzaal. In 1999 ziet "Stedelijke Concertzaal De Bijloke" het levenslicht.

2008: Muziekcentrum De Bijloke




De Bijloke wordt grondig gerestaureerd en gemoderniseerd met veel respect voor het monument. In de concertzaal wordt een moderne tribune ingepast als een gigantisch meubel. De middeleeuwse en 19de-eeuwse vleugels worden aan elkaar gelinkt met een aantal moderne foyers, horecaruimte en artiestenloges.

De verbouwingen worden afgerond met drie nieuwe zalen: het Kraakhuis, de Bibliotheek en het Auditorium. Elk bieden ze dankzij hun eigen karakter, plaats voor een veelheid aan muziekgenres. Muziekcentrum De Bijloke is een feit.  In 2011 ondergaat het Kraakhuis nog een paar ingrijpende akoestische aanpassingen en er worden inschuifbare tribunes geinstalleerd. Zo wordt deze zaal een droomplek voor intieme en akoestische concerten.

2019: Een state-of-the-art concertzaal

De concertzaal wordt voor de tweede keer grondige gerenoveerd waarbij de oude tribune plaats maakt voor een volledig nieuw constructie. Muziekcentrum De Bijloke wordt een unieke concertzaal die voldoet aan de hoogste eisen op vlak van comfort, akoestiek of zichtlijnen. Bijhorende foyers worden in een nieuw jasje gestoken met een volledig nieuwe inrichting.