Tieneridool
Een column van Florestan Bataillie
Als u me vraagt naar welke jaren ik liever niet meer zou terugkeren, dan geef ik het wellicht voorspelbare antwoord dat ik blij ben dat mijn tienerjaren achter me liggen. Want geef toe, dat is toch niet de makkelijkste tijd? Je lichaam ondergaat onder invloed van een hormonencocktail een totale transformatie en het brein kan eigenlijk niet volgen. Laatst woonde ik een lezing bij van kinderpsychiater Peter Adriaenssens die stelde dat de hersenen bij de mens in ontwikkeling zijn tot de leeftijd van 25 jaar. Dus indien u pubers in huis heeft: nog even geduld.
Ik neem u even mee naar mijn – al met al brave – tienerjaren, meer bepaald naar de zomer van 2008. Ik was toen 15 en speelde al aardig piano. Die zomer werd ik toegelaten voor de prestigieuze cursus ‘Musica Mundi’ in Genval, waar beloftevolle tieners uit de hele wereld samenkwamen om te musiceren. Het niveau van de deelnemers en docenten was ontzettend hoog. Ik leerde er écht kamermuziek spelen, een liefde die ik sindsdien nog steeds erg koester.
Simultaan met de cursus was het gelijknamige festival aan de gang met niets dan topartiesten op de affiche. En een ervan was Fazıl Say. We konden als cursisten een open repetitie bijwonen en nader kennismaken. Toegegeven, ik vond hem toch een tamelijk excentriek figuur. Hij neuriede mee tijdens het spelen, had zichtbaar een jetlag en antwoordde wat mistig op de vragen die hem werden gesteld. Ik was benieuwd, nee, zelfs argwanend naar wat het concert zou brengen die avond.
En toen gebeurde er iets. Het concert waar mijn mond van openviel. Duizelingwekkend virtuoos. Kleurrijk en fonkelend, wervelend en donderend. Elektriciteit. Hij speelde zoals ik nog nooit eerder iemand piano hoorde spelen. Ik werd van mijn sokken geblazen en blijf hem sindsdien volgen. Sterker nog, hij is een musicus die mij zonder enige twijfel mee heeft beïnvloed om van muziek mijn beroep te maken.
Waarom? Conventioneel kan je hem alvast moeilijk noemen, maar net dat maakt hem zo interessant en ontzettend modern. Niet alleen in zijn interpretaties, maar ook in zijn eigen muziek. Zijn eigen oeuvre is een smeltkroes aan invloeden. Het gaat er soms funky en jazzy aan toe, maar net zo goed laat hij zich inspireren door Turkse traditionele muziek en natuurlijk de vele eeuwen klassiek die hij in de vingers heeft. Zijn werk getuigt van een eclectisme dat formidabel matcht met onze tijdsgeest.
Zelf tracht ik inmiddels ook af en toe wat zinvols op het notenpapier te zetten. Door zelf te schrijven leer ik anders luisteren naar klassieke muziek. Die ontstond immers ook ooit in een actualiteit die niet meer de onze is. Net daarin ligt denk ik een belangrijke sleutel tot het interpreteren van klassieke werken: respect voor gisteren, maar durven spelen met de blik op morgen.
Durf. Misschien wel het woord dat Fazıl Say het best omschrijft.
Florestan Bataillie is pianist, componist, schrijver en maakt theatervoorstellingen over klassieke muziek. Hij schreef zijn column bij dit concert op vraag van Muziekcentrum De Bijloke
