De recente beslissing van het Festival van Vlaanderen Gent om het concert te annuleren waar dirigent Lahav Shani, samen met de Münchner Philharmoniker, op 18 september zou optreden in de Sint-Baafskathedraal, doet begrijpelijk veel stof opwaaien: in de pers, op sociale media en in de politiek.
Vanuit verschillende hoeken bereiken ons momenteel veel vragen, alsook tal van reacties. Omdat het waardevol is om helderheid te verschaffen wanneer gemoederen verhit raken, wensen we onze huidige positie kort duiden.
Muziekcentrum De Bijloke heeft niet de intentie, noch redenen om concerten te annuleren. Het ontbinden van geafficheerde concerten omwille van politieke redenen lijkt ons geen juiste keuze, laat staan een oplossing voor complexe problemen. Afgezien van de evident moeilijke situatie waarin musici en artiesten zich momenteel bevinden, of ze nu Israëlisch zijn of niet, is een publiek niet gediend met drieste beslissingen die voorbijgaan aan de verbinding die klassieke muziek kan brengen.
Voor veel artiesten uit de theater- en performancewereld liggen activisme en creatieve reactie in elkaars verlengde. Voor klassieke musici, die hun (ver)beeldende kracht ontlenen aan muziek, is zoiets minder evident. Sommige artiesten die dit seizoen bij ons op het podium staan, zijn erg geëngageerd en vinden vlot hun weg met woorden en statements. Andere musici hebben petities ondertekend tegen disproportioneel geweld. Weer anderen drukken hun zorgen uit door het spelen en organiseren van vredesconcerten. Ten slotte zijn er ook artiesten die zich niet uitspreken. Elk van deze reacties is legitiem: wij zijn van mening dat ook het recht om te zwijgen en te reflecteren fundamenteel is. In die zin zullen wij een individuele artiest nooit dwingen om zijn of haar mening expliciet te formuleren. Wel trekken we een rode lijn voor artiesten en organisaties die zich openlijk en zonder schroom associëren met verheerlijking van geweld, vergoelijking van haat en intolerantie.
Zoals vaak het geval is bij gevoelige kwesties, is er veel informatie en helaas soms ook desinformatie en polarisatie. Het debat rond het concert van Lahav Shani nam een wending waarbij recuperatiedrang door pers en politiek een grote rol speelde. We uiten diepe bezorgdheid over de exploitatie van deze kwestie ten koste van de autonomie van onze kunstensector. Sommige stemmen sturen aan op een woorden- en waardenstrijd tussen kunstorganisaties onderling: we weigeren daarin mee te stappen en onderstrepen dat elke kunstorganisatie het recht heeft om autonoom en naar eigen beoordelingsvermogen beslissingen te nemen. Basis van de door oKo (Overleg Kunstenorganisaties) ondersteunde, sectorbrede bekommernis is en blijft evenwel de inzet voor het stopzetten van de allesverwoestende gruwel die vandaag in het Midden-Oosten plaatsvindt, hoe klein of onmachtig onze bijdragen daartoe ook kunnen zijn.
Onze bekommernis op dit moment is ervoor te zorgen dat Muziekcentrum De Bijloke een veilige plek is voor zowel artiesten als concertbezoekers, ongeacht hun afkomst, religie of overtuiging. Wij zijn van mening dat de maatschappelijke betrokkenheid van een concertorganisator tot uiting komt in het collectieve aanbod van artiesten, ensembles en uitvoerende kunstenaars dat aan het publiek aangeboden wordt. Vanuit die overtuiging willen we alle artiesten die dit seizoen op het programma staan warm welkom heten, en kijken we ernaar uit hen aan ons publiek voor te stellen.